Oranje is een bloeiende vereniging met een lange geschiedenis. Op dit deel van onze website delen wij graag ons geschiedenis. De tekst is aangeleverd door Dick Boonstra met aanvullingen van Harry van de Pol. Bent u zelf lid van Oranje geweest en heeft u aanvullingen of opmerkingen op deze tekst laat het ons dan weten door een e-mail te sturen.

In het jaar 1922 kregen een aantal muziekliefhebbers in Assen het idee om een Christelijke Muziekvereniging op te richten. Middels een advertentie in de Asser Kerkbode van 4 augustus 1922 riep men belangstellenden op voor de oprichtingsvergadering. Aan deze oproep gaven ongeveer 50 mensen gehoor. Unaniem werd tot oprichting besloten, waardoor men plannen kon gaan uitwerken. Daartoe werd een voorlopig bestuur aangesteld dat voortvarend aan het werk begon.

Er werd een huishoudelijk reglement opgesteld, statuten bepaald, voorstellen gedaan en, natuurlijk heel belangrijk voor de nieuwe vereniging, er werd een principeakkoord gesloten met de heer De Wit als eerste dirigent (“directeur” in die tijd). Om aan de benodigde financiën te komen voor aanschaf van de muziekinstrumenten schreef men een aantal renteloze aandelen uit, verder aangevuld met een lening bij de toenmalige BOAZ bank.

De oprichting

Op 15 september 1922 was het zover: de door het voorlopig bestuur gedane voorstellen werden in de algemene vergadering goedgekeurd en men besloot tot de feitelijke oprichting van een Christelijke Muziekvereniging onder de naam “Oranje”. Er traden 20 werkende leden toe, vooraf geselecteerd door directeur De Wit, op basis van een muzikaal verleden of op grond van muzikale kennis en vermoedelijke aanleg. Deze eerste leden van Oranje betaalden als contributie 30 cent per week. Bij de firma Ansing & co te Zwolle werden 20 muziekinstrumenten gekocht voor een bedrag van fl.880,- inclusief de benodigde muziekstanders en studieboekjes. De repetities werden vastgesteld op vrijdagavond in een zaal van “Ons Huis” te Assen en daarmee was de oprichting een feit.

Oranje ontplooide in het begin diverse aktiviteiten.
Een selectie van zinsneden uit de jaarverslagen en notulen maakt duidelijk dat het in de eerste jaren van “Oranje” vallen en opstaan was:
– zendingsfeesten in dorpen en stad.
– in het protestants militair tehuis.
– bij politieke gebeurtenissen als verkiezingen.
– bij concoursen hippique.
– bij “de bekende motorrennen”.
– voor militairen op herhalingsoefening.

1923
In de notulen valt o.a. te lezen:
“Het moet gezegd worden dat er zoodanig werd gestudeerd dat we het gewoon zendingsfeest met muziek konden dienen nadat we zoo ‘voor den grap’ al eens hadden gespeeld”.

“Spoedig ging er een goede roep van ons koor (?) uit en zag men ons met sympathie in Assen verschijnen en optreden”.

“Men liet ons niet met rust en we werden aangezocht voor het spelen te Amsterdam ter huldiging van H.M. de Koningin Wilhelmina”.

1926
Bijzondere optredens van Oranje in de beginjaren waren bijvoorbeeld:
“De zaal was propvol met lege stoelen”, over een uitvoering in Ons Huis te Assen.

“Helaas kon het concert eerst drie kwartier na aanvangstijd beginnen. Er moesten nog heel veel stoelen worden opgehaald omdat er 100 kaarten teveel waren verkocht. Het mag toch niet weer voorkomen dat er meer kaarten worden verkocht dan het beschikbare aantal zitplaatsen”

De oorlog 1939-1945

Als gevolg van de mobilisatie in de tweede helft van het jaar 1939 werden een groot aantal leden, inclusief dirigent Moed, opgeroepen voor de dienstplicht, hetgeen de secretaris i zijn jaarverslag deed verzuchten:”wij zijn alzo met een klein getal en zonder technische leiding als een schip zonder roer in de wereldzee achtergebleven”.

Tijdens de oorlogsjaren werd door de bezetter verordonneerd dat muziekverenigingen zich moesten aansluiten bij de door hen opgerichte “Kulturkammer”. Oranje wenste zich hieraan niet te confirmeren en staakte de repetities. Aangezien de instrumenten ingeleverd dienden te worden om er wapens van te maken, werden ze verborgen op de zolder van het politiebureau om pas na de bevrijding weer van zolder te worden gehaald. Er gaan geruchten dat er ook instrumenten onder de kansel in de Noorder Kerk hebben gelegen. Na de hernieuwde start, opnieuw onder leiding van de heer Moed, ging het weer crescendo.

In 1948 bestond Oranje weer uit 32 werkende leden en presteerde muzikaal weer dusdanig dat deelgenomen mocht worden aan het jubileum van de NCRV in Arnhem. Toch kwam er in 1949 een omslag.

Waarschijnlijk als gevolg van de wederopbouw slonk het aantal leden naar een bedenkelijk minimum. De financiële positie was er door de moeilijke jaren ook niet beter op geworden. De overgebleven leden begonnen te twijfelen aan de capaciteiten van de heer Moed als dirigent. Dit alles leidde tot een bestuurscrisis in 1951.

Jaren 50
Echter, zoals zo vaak, kwam de vereniging uit deze moeilijke periode sterker te voorschijn. In 1954 werd de heer de Wit opnieuw benoemt als dirigent als opvolger van de ontslagen heer Moed. Onder zijn hernieuwde leiding bleek Oranje zich muzikaal uit een diep dal omhoog te kunnen werken, waardoor het ledenaantal zich ook weer positief ontwikkelde. Er werd dan ook onder leiding van een krachtdadig bestuur het fundament gelegd voor de bloeiende vereniging welke Oranje nu nog steeds is.
1957
De vereniging bestaat 35 jaar en dit jubileum wordt aangegrepen om een krachtige actie te ondernemen voor uitbreiding van het aantal donateurs. Het aantal donateurs stijgt van 184 tot 632 personen.

1958
Er worden voor het eerst nieuwe uniformen aangeschaft.

1959
De vereniging kiest voor de juridische structuur van “stichting”.

– plukken van rozenbottels op het “donderse veld”
– werkzaamheden voor de WILCO in de avonduren
– actief bezoeken van potentiële donateurs

Muzikaal kwam Oranje ook tot steeds betere prestaties wat in 1960 resulteerde in promotie naar de afdeling “uitmuntendheid”, en in 1962 werd het niveau dusdanig beoordeeld dat de vereniging voor het eerst in haar bestaan mocht deelnemen aan het landelijk top concours namens de provincie Drenthe.

In 1963 wordt de heer De Wit als dirigent opgevolgd door de heer H.J.Evers. Als musicus van de JWF en muziekleraar bereikte hij met Oranje in 1969 het allerhoogste muzikale niveau, de zgn. Vaandelafdeling. Vooral door een groot aantal jeugdige talentvolle ,muzikanten welke bovendien steeds beter werden opgeleid aan muziekscholen kon Oranje dit peil bereiken. Hoogtepunten in de periode met de heer Evers waren vooral het deelnemen aan de top concoursen in Groningen en Assen in resp.

De leerlingen werden tot omstreeks 1967 opgeleid door de dirigent van Oranje zelf. Dit gebeurde in het pakhuis aan de Paul Krugerstraat. Bij de oprichting van het ICO is de afspraak gemaakt dat de dirigent (Harm Everts) in dienst zou komen van de muziekschool en dat vandaaruit de leden zouden worden opgeleid. In eerste instantie werden de leden door Everts opgeleid. Keuning (de huidige echtgenoot van oud commissaris van de Koninging mevr. de Boer) verzorgde de theorie opleiding op zaterdagmorgen. Later werd dit gedaan door mevrouw Bugel.

Oranje heeft een bepaalde periode geen subsidie van de gemeente gekregen. De reden was een fusie tussen twee orkesten die samen gingen in nu de muziekvereniging de Eendracht. Oranje was ook gevraagd in die fusie op te gaan maar wenste haar grondslagen niet los te laten en bleef zelfstandig. De dames en heren wisten het wel zo te regelen dat de gemeentelijke subsidie alleen naar een algemeen korps mocht gaan en omdat Oranje een Christelijk korps was ging de subsidie van Oranje naar de Eendracht. De fusie moest leiden tot een topkorps echter binnen de kortste tijd was er niet veel meer van over. Door muzikale prestatie en waarschijnlijk slim bestuurlijk optreden van Dick Boonstra hebben we weer gemeentelijke subsidie gekregen.

Mede als gevolg van deze (muzikale) opbloei werd in 1971 een recordaantal donateurs bereikt van 834 personen.

De uniformen (dat waren aangeklede uniformen van het gevangenispersoneel -Geerts de secretaris ritselde dat-), moesten worden vervangen. Vervanging van die uniformen en het jaarlijks onderhoud was een enorme kostenpost. Straat uniformen in relatie tot de vergoedingen die we daarvoor kregen stond in geen verhouding. Er werd toen besloten om de uniformen te vervangen voor uniforme kleding. Prettige bijkomstigheid (voor velen) was dat er dus niet echt meer op straat gemarcheerd kon worden.

In die tijd groeide het aantal donateurs naar recordhoogte. Niet echt verwonderlijk want als je trouwde werd je donateur van Oranje en lid van het CDA. De inkomsten uit die tijd was simpel 1/3 subsidie (exploitatie subsidie van de gemeente) 1/3 contributie en 1/3 van de donateurs. De uitgaven hadden een zelfde patroon 1/3 voor de dirigent 1/3 voor instrumenten en 1/3 voor muziek en andere kosten.

Het ledental van de vereniging schommelt begin jaren 70 steeds rondom de 40 personen. Door de toenemende stimulering van sportbeoefening en studiedeelname wordt het ook voor Oranje steeds moeilijker om talentrijke jonge muzikanten voor de vereniging te behouden. Men vertrekt voor studie naar elders of kiest voor een sport in plaats van muziek. Mede hierdoor wordt eind jaren 70 besloten terug te keren naar het muzikale niveau van “uitmuntendheid”, een niveau dat beter aansluit bij de vereniging.

In 1981 nam Oranje afscheid van de heer Evers als dirigent. Als zijn opvolger werd de heer W. Jongen, adjunct-directeur van de JWF-Kapel, benoemd. Onder zijn leiding handhaafde Oranje het muzikale niveau, en werden op de bondsconcoursen goede eerste prijzen behaald. Halverwege de jaren 80 werden de jongste leden van Oranje middels hun opleiding aan het ICO officieel lid van het jeugdorkest Oranje. Zo kunnen de jongste leden via een wekelijkse repetitie de eerste beginselen opdoen van het in groepsverband musiceren, en zijn later makkelijker op te vangen in het ‘grote orkest’. Het mes snijdt zo aan twee kanten.
In 1988 treedt de heer E. Klein Hulse (“Ed”) aan als dirigent. Hij is, hoe kan het ook anders, beroepsmuzikant bij de JWF-Kapel (nu: KMKJWF geheten). Als bassist is hij liefhebber van veel klank en propageert dat dan ook met bijzonder veel enthousiasme bij Oranje. Dat de vereniging ook onder zijn leiding bloeit moge blijken uit het ledental, dat van zo rond de 35 halverwege de jaren 80 nu steeds schommelt rond de 45.Tegelijk met zijn aantreden in 1988 deed ook een nieuw fenomeen zijn intrede, namelijk een clubblad verschijnend onder de naam “Oranjeklanken”, een ideaal medium voor zaken als bijvoorbeeld instrumentenonderhoud, bestuurszaken, recensies en verslagen, ledeninformatie enz. In een tijd dat zeker ook de amateurmuziek op steeds hoger peil komt te staan (de moeilijkheidsgraad van de uit te voeren werken stijgt, meer afgestudeerde muzikanten in de amateurverenigingen, steeds beter opgeleide dirigenten etc) heeft Oranje gedurende lange tijd haar uitmuntendheid niveau weten te handhaven.

In 2004 behaalt Oranje een 1e prijs in haar 3e divisie en promoveert naar de 2e divisie.

2009 – Johan Gerkes lost Ed Klein Hulse af als dirigent.

In 2010 behaalt Oranje een 1e prijs op het concours in de 2e divisie, met recht op promotie naar de 1e divisie.

In 2012 wordt het 90-jarig bestaan van Oranje gevierd met de aanschaf van nieuwe uniformen die op het jubileumconcert voor het eerst aan het publiek worden gepresenteerd.

In 2014 doet Oranje voor het eerst mee aan de Nederlandse Fanfare Kampioenschappen ONFK

In 2017 wint Oranje tijdens het concours in Hoogeveen de 1e prijs in de 2e divisie met recht op promotie naar de 1e divisie.

Op 19 november 2022 ontving Oranje de Koninklijke Erepenning ter ere van haar 100 jarig bestaan, uitgereikt door Commissaris van de Koning mevr. Jetta Klijnsma.

18 maart 2023 hield Oranje haar jaarlijkse voorjaarsconcert. Reünisten hebben samen met Oranje invulling gegeven aan een gedeelte van het programma.

(Voorbereidingen in de Jozefkerk)

Tijdens net najaarsconcert in 2023 nam Johan Gerkes afscheid van Oranje als dirigent. Hij gaat van zijn welverdiende pensioen genieten.